Het kabinet heeft een ambitieus plan gepresenteerd om de koopwoningmarkt in Nederland toegankelijker en betaalbaarder te maken. Met een investering van 5 miljard euro streeft het kabinet naar de bouw van 100.000 nieuwe woningen per jaar. Hierbij ligt de nadruk op het vergroten van het aanbod van koopwoningen, het versnellen van bouwprocessen, en het aanpakken van speculatie. Deze maatregelen maken deel uit van een bredere inzet om het woningtekort aan te pakken en de wooncrisis in Nederland te verlichten.

Meer betaalbare koopwoningen voor starters
Een van de belangrijkste maatregelen is het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen, dat met 70 miljoen euro wordt gefinancierd. Dit fonds is speciaal opgericht om starters op de woningmarkt te ondersteunen. Door gerichte financiële steun kunnen jonge kopers een eerste stap zetten op de koopwoningmarkt. Het kabinet erkent dat de huidige woningprijzen voor veel starters te hoog zijn en streeft ernaar deze groep beter te bedienen door het aanbod van betaalbare koopwoningen te vergroten.

Versnellen en vereenvoudigen van de bouw
Het Rijk maakt afspraken met overheden, corporaties en marktpartijen over de woningen die er gebouwd moeten worden en stuurt hierbij op voldoende locaties. Om het aanbod van koopwoningen te vergroten, richt het kabinet zich op het versnellen van bouwprocessen. Dit wordt bereikt door het schrappen van overbodige en vertragende regelgeving en door efficiëntere bouwmethoden te stimuleren. Innovatieve bouwtechnieken, zoals conceptuele en industriële bouw, staan hierbij centraal. Deze methoden maken het mogelijk om sneller, betaalbaarder en duurzamer te bouwen. Het doel is dat tegen 2030 de helft van alle nieuwe woningen op deze manier wordt gerealiseerd.

Verhoging van de woningwaardegrens voor overdrachtsbelasting
Vanaf 2021 geldt er een eenmalige vrijstelling van de overdrachtsbelasting bij de aankoop van een woning die als hoofdverblijf wordt gebruikt. Een van de voorwaarden voor deze vrijstelling is dat de koopprijs of marktwaarde van de woning niet boven een bepaalde grens uitkomt. In 2024 ligt deze grens op 510.000 euro. In 2025 wordt deze grens verhoogd naar 525.000 euro. Voor de bepaling van de woningwaardegrens wordt uitgegaan van het hoogste bedrag van de koopsom en de marktwaarde van de woning.

Verlaging overdrachtsbelasting voor een beter investeringsklimaat
Om de drempel voor het investeren in woningen te verlagen, wordt het algemene tarief van de overdrachtsbelasting voor woningen verlaagd naar 8%. Dit moet het investeringsklimaat verbeteren en het kopen van een woning aantrekkelijker maken. Het kabinet werkt daarnaast aan een systeem om te kunnen differentiëren tussen woningen en niet-woningen, wat vanaf het Belastingplan 2026 moet ingaan.

Efficiënter gebruik van bestaande gebouwen
Naast nieuwbouw wordt er sterk ingezet op het beter benutten van bestaande gebouwen. Dit kan bijvoorbeeld door de transformatie van leegstaande kantoren naar woningen, het splitsen van bestaande panden, hospitaverhuur of door het optoppen van gebouwen. Het kabinet wil zo snel mogelijk woonruimte creëren zonder dat grote nieuwe bouwprojecten noodzakelijk zijn, wat ook bijdraagt aan het beperken van de druk op de beschikbare ruimte in stedelijke gebieden.

Nieuwe maatregelen tegen speculatie en beter grondbeleid
Speculatie met bouwgrond is een groot probleem dat de woningprijzen verder opdrijft. Het kabinet onderzoekt daarom de invoering van een belasting op onbebouwde grond en een planbatenheffing. Deze maatregelen moeten ervoor zorgen dat de waardestijging door bestemmingswijzigingen ten goede komt aan gebiedsontwikkeling, waaronder de bouw van betaalbare koopwoningen. Hiermee wordt voorkomen dat het bewust vertragen van woningbouw loont, en wordt een eerlijke verdeling van de schaarse grond gestimuleerd.

Ondersteuning van wooncoöperaties
Een innovatieve maatregel is de oprichting van een fonds van 40 miljoen euro voor wooncoöperaties. Deze coöperaties bieden een alternatief voor traditionele koop- en huurmodellen, waarbij gemeenschappen gezamenlijk woningen ontwikkelen en beheren. Dit initiatief kan bijdragen aan de ontwikkeling van betaalbare en passende woningen, terwijl het ook de sociale cohesie versterkt.

Aanpak voor ouderen en doorstroming
Het kabinet stimuleert de bouw van geschikte woningen voor ouderen om doorstroming op de koopwoningmarkt te bevorderen. Dit omvat onder meer nultredenwoningen en geclusterde woonvormen. Doorstroming wordt bevorderd door specifieke afspraken met regio’s en het beschikbaar stellen van informatie en ondersteuning.

Circulair en duurzaam bouwen
Het kabinet legt de nadruk op verduurzaming van woningen. Belangrijke maatregelen zijn het vereenvoudigen van besluitvorming binnen VvE’s met financiële steun, verlenging en vereenvoudiging van de Subsidie Verduurzaming en Onderhoud (SVOH) voor verhuurders, en nieuwe regels voor het versnellen van verduurzaming van woningen met slechte energielabels. Nederland zal de Europese richtlijn EPBD4 implementeren voor renovaties en duurzame nieuwbouw. Innovatief en circulair bouwen wordt gestimuleerd, net als groen en klimaatbestendig bouwen. Deze maatregelen moeten zorgen voor lagere energielasten, betere woonkwaliteit en meer energieonafhankelijkheid.

Afschaffing salderingsregeling zonnepanelen vanaf 2027
Op grond van de salderingsregeling kunnen huishoudens met zonnepanelen de zelf opgewekte elektriciteit wegstrepen tegen het verbruik dat ze afnemen bij hun energieleverancier. Op Prinsjesdag is nu een wetsvoorstel ingediend, waarmee de salderingsregeling vanaf 2027 zal worden afgeschaft. Vanaf dan moeten huishoudens die stroom leveren aan de energieleverancier, hiervoor een redelijke vergoeding ontvangen.

Funderingsschade
In de Rijksbegroting voor 2025 wordt aangegeven dat er de komende vier jaar €56 miljoen beschikbaar is voor de aanpak van funderingsschade. Dit bedrag zal onder andere worden gebruikt voor het verbeteren van de informatievoorziening over funderingsproblematiek en het oprichten van een landelijk informatiepunt voor funderingsschade.

Stikstof
De stikstofproblematiek beïnvloedt de woningbouw door regels die vergunningverlening en locatieontwikkeling beperken. Om de bouw te versnellen, worden maatregelen genomen om stikstofuitstoot te verminderen en ruimte voor nieuwe woningen vrij te maken. Woningbouw krijgt daarbij prioriteit boven andere functies zoals windmolens. Er zijn regionale programma’s om de stikstofimpact te minimaliseren, waaronder de transformatie van bestaande gebouwen en herontwikkeling van gebieden met lage stikstofbelasting.

Conclusies: het gaat om de concrete uitwerking en kabinet heeft geen oog voor HRA
De maatregelen die het kabinet voorstelt, bieden een breed scala aan oplossingen om de koopwoningmarkt in Nederland te verbeteren. Door een combinatie van financiële steun, snellere bouwprocessen, beter gebruik van bestaande gebouwen, en maatregelen tegen speculatie, wil het kabinet de woningmarkt toegankelijker maken voor iedereen. De plannen zijn zeer ambitieus en de bouwopgave complex. Nu komt het aan op de concrete uitwerking van alle maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan het stikstofvraagstuk.

Een oproep
Een onderwerp dat opvallend genoeg niet terugkomt in het regeerakkoord, is de hypotheekrenteaftrek. Ondanks dat diverse onderzoeken aantonen dat de eigenwoningregeling niet meer uitvoerbaar is en het jaar 2031 -het jaar dat de eerste groep woningeigenaren geen recht meer heeft op renteaftrek- in sneltreinvaart op ons af komt. We (= ‘De Hypotheekshop’) roepen de politiek op om dit onderwerp niet langer voor zich uit te schuiven. Uiteraard zijn wij (= ‘De Hypotheekshop’) altijd bereid om toelichting te geven vanuit de adviespraktijk, en we nodigen minister Heinen van Financiën daarom van harte uit om met ons in gesprek te gaan hierover.