Het aantal juridische hulpvragen neemt toe. Dat meldt Stichting Achmea Rechtsbijstand in haar juridische barometer van juli 2024. De juridische dienstverlener zag het aantal meldingen met 2% stijgen van ruim 60.000 in de eerste helft van 2023 naar ruim 61.000 in het afgelopen halfjaar. Het gaat om ruzies op allerlei terreinen: van de werkvloer tot de erfgrens met de buren.

Opvallende daler is echter het aantal geschillen in het verkeer. Het aantal meldingen hierover is in de eerste helft van 2024 met 7,5% gedaald in vergelijking met dezelfde periode in 2023.

Verharding van verhoudingen

Zowel consumenten als werknemers worden steeds mondiger. Dit wordt mede veroorzaakt door de grote tekorten op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is er al een aantal jaar sprake van een verharding van de verhoudingen tussen burgers.

Deze ontwikkelingen komen tot uitdrukking in de stijging van het aantal juridische hulpvragen. Zo steeg het aantal werkgerelateerde hulpvragen opnieuw significant in het eerste halfjaar van 2024. Waren er in de eerste 6 maanden van vorig jaar 13.014 hulpvragen op het gebied van arbeidsrecht, in het eerste halfjaar van 2024 was dit gestegen naar 14.073 (+ 8,1%).

Ook het aantal geschillen tussen buren (+ 9%) nam toe. Verder deed in het eerste halfjaar een groeiende groep Nederlanders een beroep op juridische hulp naar aanleiding van geschillen over koop en verkoop (+ 13%), onder andere als gevolg van online fraude.

Aantal arbeidsgeschillen stijgt

Een krappe arbeidsmarkt zorgde opnieuw voor een toename van hulpvragen: “In veel sectoren is sprake van enorme personeelstekorten. Als het over ziekte en re-integratie gaat, zien we dan ook vaker dat de grote werkdruk de oorzaak is van ziekteverzuim”, vertelt Pablo Wilke, gespecialiseerd jurist Arbeidsrecht van Stichting Achmea Rechtsbijstand.

“Daarnaast worden medewerkers mondiger en zijn zij eerder geneigd op zoek te gaan naar ander werk als zij zich op hun werkplek niet prettig voelen. Ook registreren we erg veel geschillen over disfunctioneren.”

Burengeschillen

Nu de energietransitie steeds meer vorm krijgt, neemt ook het aantal geschillen en hulpvragen dat hiermee samenhangt toe. Zo is het aantal geschillen over onder meer verbouwing of verduurzaming van de woning onverminderd hoog. In de eerste helft van 2023 ontving de rechtsbijstandverlener nog 1.918 geschillen tussen buren; in 2024 is dit aantal gegroeid met 9% tot 2.094.

Overlast van verbouwingen

Hiervoor is een aantal oorzaken aan te wijzen. “Als gevolg van de grote schaarste op de woningmarkt kiezen veel mensen ervoor om hun woning te verbouwen of verduurzamen. Dit kan tot gevolg hebben dat buren hiervan overlast ervaren. Ook de nieuwe Omgevingswet speelt mogelijk een rol bij de toename van zulke conflicten. Zo zijn er veel situaties waarin dingen die eerder niet mogelijk waren nu wél zijn toegestaan, zoals dichter tegen de voorerfgrens aanbouwen. Buren kunnen hierdoor vaker in conflict komen”, zegt Stijn Bouwmeister, gespecialiseerd jurist Wonen & Leven Civiel van Stichting Achmea Rechtsbijstand.

Klimaatschade-geschillen

In het afgelopen halfjaar waren er opvallend veel meldingen als gevolg van klimaatschade. De langdurige regenval zorgde voor meldingen over hemelwater dat via daken en spouwmuren naar binnen sijpelt. Bij de reparatie van dit soort schade kunnen eveneens conflicten ontstaan, bijvoorbeeld bij klachten over de kwaliteit van het geleverde werk.

Ook het aantal geschillen over de saldering van zonnepanelen neemt toe. Veelgehoorde klachten zijn onduidelijkheid over de nieuwe salderingsregeling, ongunstige tarieven of onvrede over het rendement van zonnepanelen.

Geschillen over online aankopen

Verder was er in het afgelopen halfjaar opnieuw sprake van een flinke stijging van het aantal geschillen over koop en verkoop (13%). Deze geschillen namen vooral toe door de stijging van het aantal online aankopen. Online aankopen blijken vaak niet aan de verwachtingen te voldoen of worden door leveringsproblemen veel later of helemaal niet geleverd.

Online fraude en phishing

Het aantal gevallen van online fraude en phishing neemt eveneens toe. Uit data blijkt verder dat steeds meer Nederlanders worden getroffen door online fraude. Het aantal juridische hulpvragen over deze vorm van oplichting steeg in 2023 met 21% ten opzichte van het jaar ervoor. Zo worden veel mensen slachtoffer van phishing, fraude via Whatsapp of nep-websites die niet van echt te onderscheiden zijn.

Toch blijft het totale aantal meldingen dit jaar met 515 nog beperkt. “Mogelijk weten mensen de weg naar een juridische oplossing niet altijd te vinden of weten ze niet waar ze moeten beginnen. We zetten daarom veel in op preventie en geven mensen praktische tips over hoe ze problemen kunnen voorkomen en welke stappen ze kunnen zetten wanneer een probleem zich voordoet. En komt iemand er zelf niet uit, dan helpen we consumenten die daarvoor verzekerd zijn graag verder om tot een oplossing te komen”, aldus Iris Antonissen, gespecialiseerd jurist Civiel recht.

Bron: Stichting Achmea Rechtsbijstand