Het Nibud heeft onderzoek gedaan naar de kennis van Nederlanders van het nieuwe pensioenstelsel dat 1 juli 2023 is ingegaan. Met name bij vrouwen, jongeren en laagopgeleiden was dit nauwelijks bekend. Dat was wel te verwachten natuurlijk. De kennis die er wel was, is verder veelal onjuist. De verhoging van de AOW- en pensioenleeftijd is immers al in 2013/14 wet geworden. Dat de pensioenuitkeringen onzeker worden en pensioen individueel is subjectief en dus deels maar waar.

Persoonlijk of individueel?
Pensioen wordt persoonlijker – ook al is het nog steeds collectief en solidair belegd en daarnaast gewoon levenslang. Dat klinkt toch aanzienlijk beter dan ‘individueel’? Verder heeft het woord ‘onzeker’ een negatieve lading en is het een subjectief begrip. Pensioenen bij fondsen waren al afhankelijk van meerdere zaken, primair de dekkingsgraad, die weer afhankelijk is van de marktrente. De opgebouwde pensioenen bij verzekeraars als middelloon blijven verder gewoon in stand en beschikbare premieregelingen worden juist de nieuwe norm. Dus ook ‘onzeker’ is maar relatief.

Wat doen we eraan?
Nu kun je het gebrek aan kennis van de gevraagden natuurlijk niet kwalijk nemen. Het ligt dan ook niet aan de ontvangers maar aan (de zenders van) de pensioeninfo. De vraag is dus hoe het komt en wat we eraan kunnen doen?

Te moeilijk
De oorzaak is niet zo moeilijk… Deze is tweeledig. Allereerst is de pensioeninfo veel te moeilijk. Juist nu pensioen gewoon een ‘spaarsaldo’ wordt, moet je dat ook zo communiceren. Tot 50 jaar gewoon als een opgebouwd saldo en een te bereiken saldo. En vanaf 50 jaar ga je een beoogde uitkering communiceren. En dit gewoon gebaseerd op een normaal, realistisch en historisch rendement. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn. En als iemand toch op z’n 45e wil weten hoeveel pensioen het oplevert, dan moet hij daarmee zelf aan de slag.

Gebrek aan handelingsperspectief
De tweede oorzaak komt door ieder gebrek aan handelingsperspectief. De Wet Pensioencommunicatie uit 2016 (een aanvulling op de Pensioenwet) stelde dat pensioencommunicatie input moest bieden als handelingsperspectief voor persoonlijke financiële planning. Prima, maar dat is nu juist het probleem?! Pensioen ként geen handelingsperspectief. Ik kan er tot pensioeningangsdatum niets mee. Ik kan niet zomaar (tijdelijk) meer of minder sparen. Ik kan nauwelijks keuzes maken qua beleggingen. Zelfs de lumpsum is nog niet ingedaald in de uitvoering. Kortom, het ‘persoonlijke pensioenpotje’ blijft ongrijpbaar. Niemand is geïnteresseerd in sparen voor over 10, 20, 30 jaar. En al helemáál niet als je er zelfs dan nog nauwelijks wat mee kunt doen. Hoe wil je dan interesse kweken? En dan ga ik ook nog vertellen dat de persoonlijke spaarpot bij overlijden (wanneer dan ook) vervalt aan het collectief…

De oplossing
De oplossing is niet zo moeilijk. Waarom geven we deelnemers niet de mogelijkheid om minimaal 25% van het saldo voor iets anders dan ‘pas bij pensioen’ te gebruiken. Met een minimale belastingheffing van standaard 20%, zonder gevolgen voor toeslagen. Dan ziet iedereen én zijn pensioensaldo jaarlijks oplopen én het op te nemen bedrag. Dan is het toch pas echt interessant?

Ik hoor graag of je het met mij eens bent (of niet), en/of andere ideeën hebt?!
Mail je mij op theogommer@gommerpensions.nl?

Theo Gommer

************************************************************************************************************

Mr. J. Theo Gommer MPLA CCFP is een van de partners bij Gommer Advocaten. Daarnaast is hij managing partner bij &Gommer Pensions Group. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Groningen en deed zijn Master-opleiding in 2002. Inmiddels is hij ook actief en ervaren als Financieel Recht-advocaat.

Theo heeft een ontzettend breed scala aan ervaring en kennis en is goed in het analyseren van pensioen- en financiële vraagstukken. Zijn onafhankelijkheid, objectiviteit en deskundigheid maken hem uniek. Voeg daaraan toe een enorme intrinsieke motivatie waarbij het klantbelang altijd voorop staat. Dit is nodig, want met pensioen en financieel recht gaat het om veel geld.

Theo publiceert artikelen in diverse dag- en vakbladen, zoals De Telegraaf, Mr. Online en Findinet.