Niet via een referendum, niet met een lumpsum van je eigen geld, niet bij de keus van uitvoerder, niet voor een deel tijdelijk pensioen, zelfs niet als je niet oud wordt en je kunt niets met pensioengeld doen vóór pensioendatum. Nu is dat referendum niet zo erg, dat levert alleen maar (nog meer) ‘chaos’ op zegt de Raad van State. De andere zaken zijn ‘erg’. Tijd om alle paternalisme te verlaten en de deelnemer de keus geven. Pas dán krijg je interesse.

Referendum

Dat is de ‘weekscore’. De Raad van State heeft het laagst mogelijke cijfer, een D, gegeven voor het amendement van NSC en BBB. Zij wilden een referendum, zodat deelnemers op collectief niveau kunnen kiezen of hun opgebouwde pensioen wel of niet over gaat (invaren) naar het nieuwe systeem. Maar het levert alleen maar chaos op, was de conclusie van de Raad van State. Slecht onderbouwd, slecht uitgewerkt en dat juist NSC, die toch voor goed bestuur is, dit oordeel dan weer ter discussie stelt, zegt veel. Niet over de Raad van State maar over henzelf. Ook DNB, AFM, Stichting van de Arbeid, de Rechtspraak, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars vonden het niets. Alleen de Belastingdienst was neutraal. Maar ja, zij hoeven alleen maar de uitkering te belasten.

Bedrag ineens

Ook het bedrag ineens, dus een eenmalige lumpsum van 10% op pensioeningangsdatum, krijgen ze niet geregeld in Den Haag. Deze wet had al in 2022 moeten ingaan. Nu wordt het 1 juli 2026, want er moet nog een keuzetool worden gemaakt. Ik voorspel, ook die datum wordt niet gehaald. Een IT-project bij de overheid binnen de datum?

Verplichtstelling

Ruim 70% van alle werknemers moet verplicht meedoen met een branche-pensioenfonds. Ook sommige beroepsgroepen, zoals schilders, medici en fysiotherapeuten moeten verplicht pensioensparen. Zij kunnen niet kiezen, er wordt voor hen gekozen. Maar laten we eerlijk zijn, een collectieve keus past nooit (meer). Daarvoor is de maatschappij te geïndividualiseerd. Daar waar we dus in de hele maatschappij
overal kunnen kiezen, blijft bij pensioen de keuzedeur potdicht. En dan verwachten dat deelnemers interesse hebben voor hun pensioen… voor sparen over 40 jaar… en zelfs dan valt er weinig te kiezen.

Pensioenplicht mét keuzevrijheid

Nou ben ik zeker niet tegen een algehele pensioenplicht, integendeel. Maar, zolang deelnemers daarbinnen niet zelf keuzes kunnen maken, zal de discussie en het wantrouwen en desinteresse blijven. Waarom dus niet een pensioenplicht, met vrije keus qua uitvoerder. En dan én meer vrijheid om pensioengeld ook vóór pensioendatum in te kunnen zetten én meer keuzevrijheid op en na pensioendatum. Dus wel degelijk de lumpsum, maar ook de keus voor een deel tijdelijk pensioen. En waarom niet ook nog de optie van een lumpsum na pensioeningang?

Zware baan

Juist deelnemers met een zware baan, laag inkomen en opleiding, hebben nu eenmaal een substantieel lagere levensverwachting. Je zou verwachten dat dan juist ook de vakbonden voor deze en meer vrijheid is. Nu zelfs zíj dat niet zijn, tja, hoe kun je dan verwachten dat deelnemers zich gehoord voelen!