HDN registreerde in 2023 bijna 30% minder hypotheekaanvragen dan in 2022. Het vierde kwartaal laat wel een verbetering zien ten opzichte van het dramatisch verlopen vierde kwartaal van 2022. Maar of dit ook een herstel betekent van de hypotheekmarkt, moeten we afwachten.

Het aantal geregistreerde hypotheekaanvragen lag het afgelopen jaar 29,7% lager dan in 2022: 368.442 ten opzichte van 521.461 aanvragen, aldus het jaaroverzicht van HDN. Binnen de kopersmarkt werden er 236.564 aanvragen gedaan (een afname van 7,9%), en in de niet-kopersmarkt (oversluitingen en tweede hypotheken) was er met 131.878 aanvragen zelfs sprake van een halvering. Deze laatste afname wordt vooral veroorzaakt door de gestegen hypotheekrentes, waardoor de oversluitmarkt eind 2022 nagenoeg is opgedroogd.

Hypotheekbedrag eveneens lager

Ook het gemiddelde hypotheekbedrag lag lager dan in 2022: in de kopersmarkt bedroeg dit € 332.942; op de niet-kopersmarkt was het € 106.730. In 2022 waren die bedragen respectievelijk € 343.600 en € 159.300.

Verbetering aan einde van het jaar

Het jaar eindigde echter sterker, met 92.779 aanvragen in het vierde kwartaal. Dat betekent een toename van 8,9% ten opzichte van dezelfde periode in 2022. Kijken we naar uitsluitend het laatste kwartaal van beide jaren, dan zien we een stijging in het aantal aanvragen met ruim 15,5% en het gemiddelde hypotheekbedrag met ruim 7,4%. Hiermee werd voor het eerst sinds het eerste kwartaal van 2022 weer een groei in de hypotheekmarkt waargenomen, meldt HDN hoopvol.

Begin 2023 kwam de woningmarkt inderdaad op een dieptepunt na de rentestijgingen aan het einde van 2022. In de tweede helft van het jaar zijn zowel het gemiddelde hypotheekbedrag als de gemiddelde woningwaarde weer gestaag toegenomen. De gemiddelde woningwaarde bedroeg in Q4 2022 nog € 432.800; in Q4 2023 was dit weer € 455.200.

Maar gezien het dramatisch verlopen vierde kwartaal van 2022 is het ook ‘geen kunst’ dat dezelfde periode in 2023 beter uitpakt. En wie goed naar de getallen kijkt (zie de afbeelding) ziet in het vierde kwartaal van 2023 ook nog geen echte groei in het aantal aanvragen, eerder een fluctuatie.

Aantal hypotheekaanvragen per maand in 2022 en 2023. © HDN

Daarbij komt dat het, gezien de onzekere situatie waarin Nederland verkeert – een economie die langzaam tot stilstand komt, inflatie die nog altijd niet helemaal verdwenen is, de gevolgen van klimaatverandering die beginnen door te dringen tot huizenbezitters, het internationale handelsverkeer dat wordt verstoord door oorlogen – nog koffiedik kijken is hoe de hypotheekmarkt zich komend jaar ontwikkelt.

In elk geval lijkt er een stevige concurrentieslag gaande tussen aanbieders. Ketens als de Hypotheekshop en Van Bruggen Adviesgroep meldden vandaag beide een aanhoudende rentedaling – nu al tien weken op rij – die daarop duidt.