2023 was een bijzonder overnamejaar binnen de financiële adviessector. Het aantal overnames daalde naar 225, maar door meer grote deals is het financieel belang van deze aankopen 3 keer zo groot als het jaar ervoor. Dat blijkt uit de nieuwste editie van Advies in Cijfers van brancheorganisatie Adfiz.

Het aantal overnames in het grote segment (omzet > € 5 miljoen) verdubbelde in 2023 van 6 naar 12% van het totaal, terwijl het aandeel van overnames in het kleinste segment (omzet < € 250.000) juist daalde van 35 naar 28%.

 

Consolidatie en digitalisering

De markt voor financieel advies wordt al jaren gekenmerkt door consolidatie en digitalisering. De belangrijkste drijfveren zijn de vraag naar verdere groei en synergievoordelen van investeerders, de schaarste op het gebied van personeel, de toenemende regeldruk, eisen van verzekeraars en ontwikkelingen op gebied van ICT bij de verkopende partijen.

Licht dalende trend

Jaarlijks verliest ongeveer nog één op de 25 bedrijven zijn zelfstandigheid. Tegelijkertijd zijn er de afgelopen 5 jaar 1.500 starters op de markt gekomen. Met 265 nieuwkomers in 2023 is de trend over de laatste 3 jaar licht dalend. Er zijn nu 5.812 zelfstandige financieel adviesbedrijven actief. Deze bedrijven hebben samen 7.181 vestigingen, tegenover nog slechts 438 bankkantoren (exclusief de 419 RegioBank-vestigingen die gerund worden door lokale onafhankelijk adviesbedrijven).

Hypotheekmarkt in de min

De overall resultaten bij 4 op de 7 kantoren waren vorig jaar positief, maar minder goed dan in 2022. Dit is volledig toe te schrijven aan de matige hypotheekmarkt. Deze was bij 3 op de 4 kantoren een flinke krimpmarkt. De sporadische groei in het hypotheeksegment zat voornamelijk bij kleinere kantoren (<6 fte). De resultaten voor Schade en Leven waren bij zowel particulier als zakelijk boven verwachting goed.

De omzet van de totale top 100 grootste intermediairbedrijven steeg met 6,1% tot bijna € 3 miljard en was goed voor 40% van de werkgelegenheid.

Personeelsbezetting daalt licht

Ruim de helft van alle adviesondernemingen is nog altijd financiële specialist zonder personeel: 85% van de advieskantoren heeft minder dan 6 fte in dienst. De totale fte-bezetting van de sector daalde licht. Er zijn ruim 29.000 voltijdsbanen ingevuld, een daling van 4%.

Die daling is opnieuw het grootst bij de grote kantoren (> 50 fte), waar in totaal bijna 1.000 fte minder aan het werk is. De grote kantoren nemen, na jaren van vele overnames, kennelijk afscheid van personeel.

Prioriteiten in bedrijfsvoering

Actief klantbeheer blijft bovenaan het prioriteitenlijstje van veel kantoren. Bij ruim 7 op de 10 kantoren staat het in de top 5. Groei binnen bestaande klanten en het verhogen van de efficiëntie bij werkprocessen zijn in opkomst en staan bij steeds meer kantoren in de top 5. Groei in de zakelijke markt blijft voor ruim de helft een top-5-prioriteit; bij kantoren die dit belangrijk vinden is het belang toegenomen.

Groei met nieuwe klanten is al jaren voor 4 op de 10 kantoren een prioriteit, opvallend is dat het aantal kantoren die het topprioriteit noemen is verdubbeld. Van innovatie is de gemiddelde prioriteit iets gestegen. Opvallend is verder de stijging in het aantal kantoren die zich meer gaan richten op meer adviesgeoriënteerd werk (+35%), en de communicatie over de waarde van de dienstverlening (+18%).

Weinig actie rond Pensioenwet

Merkwaardig genoeg is er in de publicatie weinig te vinden over activiteiten m.b.t. de in 2028 ingaande nieuwe Pensioenwet – afgezien van de constatering dat de kennis over pensioenen bij veel Nederlanders gebrekkig is. Wel wordt ‘pensioen’ gezien als een goede aanleiding om een gesprek te openen met werkgevers, aangezien werknemers hierin graag een grotere rol van werkgever en adviseurs zouden zien.

Starters: van allrounders naar specialisten

De meeste kantoren (72%) zijn generalist, zij bieden een breed pakket aan producten en diensten aan. Steeds meer startende kantoren echter beginnen niet als allround kantoor, maar kiezen voor een specialisme. In vergelijking met 4 jaar geleden is dat bijna 2 keer zo vaak een hypotheekkantoor, 6 keer zo vaak een zakelijk kantoor en 5 keer zo vaak een ander specialisme.

Ook in de breedte neemt de vergunningdichtheid ieder jaar iets af. Deze zeer geleidelijke maar consistente trend naar minder allround dienstverlening ligt in lijn met toenemende compliancedruk en de kosten van het ‘in stand houden’ van Wft-diploma’s.

Werkgelegenheid

De verwachting is dat de werkgelegenheid de komende 5 jaar verder verschuift naar meer HBO-banen, van 41 naar 49% van de medewerkers. De vacaturegraad in de sector ligt de laatste jaren rond het gemiddelde, op iedere 1.000 banen stonden er in de financiële dienstverlening het afgelopen jaar ongeveer 45 vacatures open.

Ondanks de verplichte Wft-diploma’s werven 7 op de 10 werkgevers in de adviessector voor kandidaten ook buiten de reguliere vooropleidingen, zoals op de hotelschool, bij marketing, economie en rechten.

Regeldruk

De regeldruk is groot in de financiële sector. Volgens een ruwe schatting van VNO-NCW is meer dan 50% van de medewerkers in de sector bezig met het voldoen aan, verwerken van en rapporteren over regels.

De meeste regels komen uit Europa: 67% van de meer dan 625 publicaties van toezichthouders die relevant zijn voor de financiële sector kwamen in de periode 2020-2022 van Europese instituten. Nederland doet hier vaak nog een schep bovenop. Niet alleen de politiek, maar ook de eigen toezichthouder stelt regels op.

Bron: Adfiz